Hvað er RHnet og til hvers?

Tilgangur og markmið Rannsókna- og háskólanets Íslands (RHnets) er:

• að annast alþjóðlega tölvunetsþjónustu, byggða á Internet stöðlum, einkum fyrir rannsóknastofnanir og háskóla,
• að eiga hlutdeild að alþjóðlegum netum rannsóknastofnana og háskóla,
• að stuðla að sem hagkvæmastri uppbyggingu tölvunets á landsvísu fyrir rannsóknastofnanir og háskóla,
• að þróa lausnir varðandi tölvunetssamskipti og sinna skyldri starfsemi,
• að eiga og reka búnað til tölvunetssamskipta og að vera samskiptaaðili við NORDUnet fyrir hönd Háskóla Íslands, sem er hluthafi í NORDUnet A/S, Danmörku.

Markmið RHnets er að breiða út öflugt háskóla- og rannsóknanet um landið sem tengist gáttinni til NORDUnet, en mikilvægt er að netið um landið verði virkt net háskóla- og rannsóknastofnana á Íslandi og vettvangur til að rækta samstarf með þeim sem að því koma.

Almennt eru háskóla- og rannsóknanet í einstökum löndum (NREN, National Research and Education Network) starfrækt til þess að leitast við að tryggja góðar tengingar innan lands og virka aðild að margvíslegu samstarfi og samlegð á vettvangi hins alþjóðlega vísindasamfélags. Það felur í sér eftirfarandi þætti, ýmist alla eða suma, eftir því hvernig netin eru skipulögð á hverjum stað og hversu vel þau eru í stakk búin til þess.

Sérstaða háskóla- og rannsóknarneta eins og RHnets er skýr. Grunnforsendan ræðst af eðli vísindastarfs og menntunar þar sem byggt er á öflugu og sífelldu samstarfi aðila í þágu menntunar og framþróunar vísinda. Rannsókna- og háskólanet leitast við að leggja þar sitt af mörkum með ótakmörkuðum aðgangi að bandbreidd í þágu háskóla- og rannsóknastarfsemi. Í því samhengi skiptir miklu að rannsóknanetin - þ.m.t. RHnet - séu samkeppnishæf í verði tenginga, en bjóði jafnframt annan virðisauka en hefðbundin fjarskiptafyrirtæki, enda er tilgangur þeirra annar.

Ávinningur af RHneti

Ávinningur háskóla- og rannsóknastarfsemi af því að tengjast RHneti, en ekki öðrum aðilum sem bjóða netþjónustu sem að hluta til er hliðstæð, er nánar þessi:

• RHnet er öflugt net með mikla bandvídd og hátt rekstraröryggi. Reynslan sýnir það.
• Möguleikar til háhraðaaðgangs þeir sömu fyrir allar stofnanir sem taka þátt.
• RHnet er óháð og opið net þar sem afskipti af innihaldi eru engin.
• RHnet leggur áherslu á að vera óháð söluaðilum og öðrum hagsmunaðilum.
• Verðlagning óháð notkun og ekki byggð á skorti á burðargetu. Kostnaður fyrirséður.
• RHnet ýtir undir samstarf háskóla og rannsóknarstofnana á sviði rannsókna og vísindastarfs.
• Aðilar sem átt er í samskiptum við eru tengdir NREN sem tryggir gæði og afköst sambanda.
• Allar upplýsingar um álag og afköst sambanda eru opinberar ólíkt því sem við á hjá venjulegum netþjónustuaðilum á markaði.
• Sérlega góð yfirsýn er yfir gagnaumferð og gagnanotkun aðila RHnets (vefur RHnets).
• RHnet er ekki aðeins nettenging, heldur samstarfsvettvangur menntastofnana á Íslandi í netmálum.
• RHnet veitir aðilum aðgang að norrænu samstarfi á sviði netmála (NORDUnet ofl.)
• RHnet veitir aðgang að ofurtölvu við úrlausn verkefna sem krefjast mikils reikniafls.
• RHnet veitir aðgang að fjölda tímaritssafna og skráarsafna.
• Aðilar RHnets hafa aðgang að Eduroam sem veitir frían netaðgang í yfir 10.000 stofnunum um allan heim.
• RHnet veitir tengdum aðilum óháða ráðgjöf og ráðleggingar varðandi netmál. Unnt að sækja óháða ráðgjöf til NREN samfélagsins. Möguleiki á tilraunastarfsemi í netmálum.
• Möguleiki er á samstarfi um sameiginleg innkaup á hugbúnaðarlausnum og búnaði á Íslandi (RHnet) eða fyrir Norðurlönd (NORDUnet)
• RHnet getur stuðlað að frekari þjónustu NORDUnet, t.d. fjarfundaþjónustu

Forsendur verðskrár RHnets

Það gildir um RHnet eins og önnur fyrirtæki að afkoman byggist á mismuni á tekjum og gjöldum. RHnet er ekki rekið í hagnaðarskyni og ágóði rennur til uppbyggingar félagsins. Leitast er við að halda verðskrá í lágmarki (hefur verið óbreytt frá 2013) m.a. með aðhaldi í rekstarkostnaði og aðföngum. Ávallt eru til skoðunar leiðir til hagræðingar, s.s. möguleg útboð á fjarskiptalínum og rýni á innlendum og erlendum þjónustusamningum. Félagið nýtur ekki opinberra rekstrarstyrkja, en hefur fengið styrki frá ráðuneyti og HÍ til þátttöku í einstökum verkefnum eins og Nordic e-Infrastructure Collaboration (NeIC).

Eðlilegt er að rýna hugmyndafræðina að baki verðskrá RHnet. Forsendur hafa lítið breyst frá upphafi og miðast í grunni við fjölda starfsmanna og stúdenta en ekki gagnamagn, eins og í fjarskiptafyrirtækjum, enda ólíku saman að jafna. Sem fyrr greinir er útgangspunkturinn ótakmarkaður aðgangur að bandbreidd í þágu háskóla- og rannsóknastarfsemi og er ekki ráðgerð nein breyting þar á. Til skoðunar er að horfa til fleiri þátta en starfsmanna og stúdenta til að jafna mánaðarleg gjöld stofnana.

Áhugaverðar greinar um efnið: